Γενικές Πληροφορίες

 

 

 

Η έκταση ξηράς των ηπειρωτικών Ηνωμένων Πολιτειών είναι περίπου 1.900 εκατομμύρια ακρ (7.700.000 km2). Η Αλάσκα, που διαχωρίζεται από τις ηπειρωτικές Ηνωμένες Πολιτείες με τον Καναδά, είναι η μεγαλύτερη σε έκταση πολιτεία με 365.000.000 στρέμματα(1.480.000 km2). Η Χαβάη, που καταλαμβάνει ένα αρχιπέλαγος στον κεντρικό Ειρηνικό, νοτιοδυτικά της Βόρειας Αμερικής, έχει λίγο παραπάνω από 4.000.000 στρέμματα (16.000 km2). Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι η τρίτη ή τέταρτη μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο σε συνολική έκταση (ξηρά και νερό), κατατασσόμενη πίσω από τη Ρωσία και τον Καναδά και ελάχιστα πάνω από την Κίνα. Η κατάταξη διαφέρει και εξαρτάται από το πώς αμφισβητούμενα από την Κίνα και την Ινδία εδάφη προσμετρώνται και πώς το συνολικό μέγεθος των Ηνωμένων Πολιτειών μετράται: οι υπολογισμοί κυμαίνονται από 3.676.486 mi2 (9.522.055 km2)έως 3.717.813 mi2 (9.629.091 km2)και 3,794,101 τετραγωνικά μίλια (9,826,676 km2).Χωρίς τη νησιωτική περιοχή (μόνο η ηπειρωτική), οι ΗΠΑ έρχονται τρίτες, μετά την Κίνα και τη Ρωσία και λίγο πιο πάνω από τον Καναδά.

Δορυφορική εικόνα που δείχνει την τοπογραφία των ηπειρωτικών Ηνωμένων Πολιτειών.

Η παράλια πεδιάδα της ακτής του Ατλαντικού ακολουθείται στο εσωτερικό από φυλλοβόλα δάση και τους κυλιόμενους λόφους του Πιεντμόντ. Τα Αππαλάχια Όρη διαιρούν την ανατολική ακτή από τιςΜεγάλες Λίμνες και τους λειμώνες των Μεσοδυτικών Ηνωμένων Πολιτειών. Ο Ποταμός Μισσισσιππής–Μιζούρι, το τέταρτο μεγαλύτερο ποτάμιο σύστημα του κόσμου, ρέει κυρίως βόρεια–νότια μέσα από την καρδιά της χώρας. Το επίπεδο, εύφορο λιβάδι των Μεγάλων Πεδιάδων εκτείνεται στα δυτικά, διακοπτόμενο από μια ορεινή περιοχή στα νοτιοανατολικά. Τα Βραχώδη Όρη, στην δυτική άκρη των Μεγάλων Πεδιάδων, εκτείνονται στα νότια κατά πλάτος της χώρας, φθάνοντας σε υψόμετρα πάνω από 4.300 μέτρα (14.000 πόδια) στο Κολοράντο. Περαιτέρω δυτικά βρίσκεται η βραχώδης Μεγάλη Λεκάνη και έρημοι όπως η έρημος Μοχάβη. Οι οροσειρές Σιέρρα Νεβάδα και η οροσειρά Κασκέιντ διατρέχουν κοντά στην δυτική ακτή του Ειρηνικού. Με ύψος 6.194 μέτρα (20.320 ft), το όρος ΜακΚίνλεϊ της Αλάσκα είναι η υψηλότερη κορυφή στη χώρα και τη Βόρεια Αμερική. Τα ενεργά ηφαίστεια είναι συνήθη κοντά στο Αλεξάνδρου αρχιπέλαγος και τις Αλεούτιες νήσους της Αλάσκα, και η Χαβάη αποτελείται από ηφαιστειογενή νησιά. Το υπερηφαίστειοπου βρίσκεται κάτω από το Εθνικό Πάρκο Γιέλοουστοουν στα Βραχώδη Όρη είναι η μεγαλύτερη ηφαιστειακή περιοχή της ηπείρου.

Ο φαλακρός αετός, εθνικό πτηνό των Ηνωμένων Πολιτειών από το 1782

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, με το μεγάλο μέγεθός τους και την γεωγραφική τους ποικιλία, περιλαμβάνουν τα περισσότερα ειδη κλίματος. Στα ανατολικά του 100ου δυτικού μεσημβρινού, το κλίμα αλλάζει από υγρό ηπειρωτικό στα βόρεια σε υγρό υποτροπικό στα νότια. Το νότιο άκρο της Φλόριντα και η Χαβάη έχουν τροπικό κλίμα. Οι Μεγάλες Πεδιάδες δυτικά του 100ού μεσημβρινού είναι ημίξηρες. Πολλά από τα δυτικά βουνά έχουν αλπικό κλίμα. Το κλίμα είναι ξηρό στην Μεγάλη Λεκάνη, ερημικό στα Νοτιοδυτικά, Μεσογειακό στην παράκτια Καλιφόρνια και ωκεάνιο στο παραλιακό Όρεγκον και στην Ουάσινγκτον και τη νότια Αλάσκα. Το μεγαλύτερο μέρος της Αλάσκας είναι υποαρκτικό ή πολικό. Οι ακραίες καιρικές συνθήκες δεν είναι σπάνιες—οι πολιτείες που συνορεύουν με τον Κόλπο του Μεξικού είναι επιρρεπείς σε κυκλώνες, και οι περισσότεροι σίφωνες του κόσμου δημιουργούνται μέσα στη χώρα, κυρίως στην Κοιλάδα των Τυφώνων στα Μεσοδυτικά.

Η χλωρίδα και πανίδα των ΗΠΑ θεωρείται υπερποικίλη: περί τα 17.000 είδη ανώτερων φυτών συναντώνται στις ηπειρωτικές Ηνωμένες Πολιτείες και την Αλάσκα, και πάνω από 1.800 είδη αγγειόσπερμων βρίσκονται στη Χαβάη, από τα οποία μερικά βρίσκονται στην ηπειρωτική χώρα.Στις Ηνωμένες Πολιτείες ενδημούν περισσότερα από 400 είδη θηλαστικών, 750 πτηνών, και 500 ερπετών και αμφιβίων. Περίπου 91.000 είδη εντόμων έχουν περιγραφεί. Η Πράξη απειλούμενων ειδών , (Endangered Species Act) του 1973 προστατεύει τα απειλούμενα και υπό εξαφάνιση είδη και τα περιβάλλοντα τους, τα οποία παρακολουθούνται από την Υπηρεσία Θαλάσσιας και Άγριας Ζωής Ηνωμένων Πολιτειών, (United States Fish and Wildlife Service). Υπάρχουν πενήντα οκτώ εθνικά πάρκα και εκατοντάδες άλλα πάρκα ομοσπονδιακής διαχείρισης, δάση, και περιοχές άγριας ζωής. Συνολικά, η κυβέρνηση κατέχει 28,8% της χερσαίας έκτασης της χώρας.Το μεγαλύτερο μέρος από αυτήν την έκταση είναι προστατευόμενη περιοχή, αν και μέρος του μισθώνεται για εξόρυξη πετρελαίου και αερίου, εξαγωγή ορυκτών, υλοτομία, ή στέγαση βοοειδών· το 2,4% χρησιμοποιείται για στρατιωτικούς σκοπούς

 

 

 

                                                                               Θρησκεία

 

 

Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι επίσημα ένα κοσμικό κράτος· η Πρώτη Τροποποίηση του Συντάγματος των ΗΠΑ εγγυάται την ελεύθερη άσκηση της θρησκείας και απαγορεύει την εγκαθίδρυση οποιασδήποτε θρησκευτικής εξουσίας. Σε μια έρευνα του 2002, το 59% των Αμερικανών δήλωσαν ότι η θρησκεία έπαιζε έναν "πολύ σημαντικό ρόλο στη ζωή τους", ένα αρκετά μεγαλύτερο ποσοστό από αυτά σε οποιοδήποτε άλλο πλούσιο έθνος.Σύμφωνα με μια έρευνα του 2007, το 78,4% τω ενηλίκων προσδιορίζονταν ως Χριστιανοί, κάτω από το 86,4% το 1990.ΤαΠροτεσταντικά δόγματα ανέρχονταν στο 51,3%, ενώ ο Ρωμαιοκαθολικισμός, με 23,9%, ήταν το μεγαλύτερο διακριτό δόγμα. Η έρευνα κατηγοριοποιεί τους λευκούςΕυαγγελικοί, το 26,3% του πληθυσμού, ως τη μεγαλύτερη θρησκευτική ομάδα της χώρας·και μια άλλη έρευνα υπολογίζει ότι οι Ευαγγελικοί όλων των φυλών αποτελούν το 30–35% του πληθυσμού. Επίσης, υπάρχουν 1.219.931 Μάρτυρες του Ιεχωβά και 6.398.889 Μορμόνοι της Εκκλησίας του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών. Οι συνολικές αναφερόμενες μη Χριστιανικές θρησκείες το 2007 ήταν 4,7%, έναντι 3,3% το 1990. Οι μεγαλύτερες μη Χριστιανικές θρησκείες ήταν ο Ιουδαϊσμός (1,7%), οΒουδισμός (0,7%), το Ισλάμ (0,6%), ο Ινδουισμός (0,4%), και ο Ενωτικός Οικουμενισμός (0,3%). Η έρευνα επίσης ανέφερε ότι το 16,1% των Αμερικανών περιέγραψαν τον εαυτό τους ως αγνωστικιστές, άθεοι, ή απλά να μην έχουνθρησκεία, έναντι 8,2% το 1990.

 

 

                                                                     Πολιτισμός

 

 

                                   Φαγητό

 

Πέραν του ενός τρίτου των παιδιών και των εφήβων στις ΗΠΑ καταναλώνουν φαγητό από φαστφουντάδικα καθημερινά.Με βάση στατιστικά στοιχεία που έδωσε στην δημοσιότητα το Εθνικό Κέντρο Στατιστικών Υγείας, μεγάλο μέρος της καθημερινής διατροφής του 34,3% των παιδιών και των εφήβων προέρχεται από φαγητό των fast food αλυσίδων .

Τα φαγητά αυτά με βάση τα στατιστικά στοιχεία περιέχουν πολλές θερμίδες και συνήθως καθόλου διατροφική αξία για τους καταναλωτές ηλικίας από 2 έως και 19 χρόνων.

Η δημοσιοποίηση των στοιχείων  συμπίπτει χρονικά με την παρουσίαση σε συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τη Μελέτη του διαβήτη στη Στοκχόλμη του περιστατικού ενός κοριτσιού τριών μόλις ετών στις ΗΠΑ που διαγνώστηκε με διαβήτη τύπου 2, μία πάθηση που συνδέεται με την παχυσαρκία και τον ανθυγιεινό τρόπο ζωής.

Η τρίχρονη είναι ο νεαρότερος άνθρωπος στον κόσμο που διαγιγνώσκεται με την συγκεκριμένη μορφή της νόσου.

Ο διαβήτης τύπου 2 παλαιότερα ήταν γνωστός ως "διαβήτης των ενηλίκων" ή "μη ινσουλινο-εξαρτώμενος σακχαρώδης διαβήτης" γιατί συνήθως εμφανιζόταν σε παχύσαρκους, υπέρβαρους ή μεγαλύτερους ηλικιακά ανθρώπους, όμως τις τελευταίες δύο δεκαετίες όλο και περισσότερα παιδιά διαγιγνώσκονται με την πάθηση, εξαιτίας της κακής διατροφής και της έλλειψης σωματικής άσκησης.

Η μικρή ζύγιζε 35 κιλά και υποχρεώθηκε να ακολουθήσει συγκεκριμένη διατροφή και της χορηγήθηκε το φάρμακο μετφορμίνη σε υγρή μορφή καθώς είχε πρόβλημα με την κατάποση χαπιών.

Επειτα από έξι μήνες είχε ήδη χάσει βάρος και μπόρεσε να σταματήσει την θεραπεία.

 

 

 

                                                                       Ήθη και Έθιμα

 

 

Η Ημέρα των Ευχαριστιών (αγγλ.: Thanksgiving Day, γαλ.: Action de grâce) είναι μια ετήσια παραδοσιακή γιορτή που γίνεται στη Βόρεια Αμερική και ανήκει στην κατηγορία των φεστιβάλ της σοδειάς. Ανάλογα φεστιβάλ διοργάνωναν πολλοί αγροτικοί πολιτισμοί σε όλο τον κόσμο.

Με τη γιορτή των ευχαριστιών απονέμονται ευχαριστίες προς το Δημιουργό για τα αγαθά που αποκόμισε ο καθένας στο τέλος της σοδειάς. Η πρώτη γιορτή των ευχαριστιών εορτάστηκε στα τέλη του 16ου αιώνα σε περιοχές του σημερινούΚαναδά. Από τις αρχές του 17ου αιώνα ο γιορτασμός άρχισε να γίνεται και σε περιοχές των σημερινών ΗΠΑ.

Γενικά, η καθιέρωση της Γιορτής ξεκίνησε από τους πρώτους Ευρωπαίους αποίκους. Οι απαρχές της ανάγονται στις γιορτές που διοργάνωναν οι πρώτοι άποικοι μόλις έφταναν στη νέα ήπειρο, ως ευχαριστήριο προς το Δημιουργό για την ασφαλή άφιξή τους.

 

 

                     Η γιορτή

 

Στις ΗΠΑ η Ημέρα των Ευχαριστιών εορτάζεται κάθε χρόνο την τέταρτη Πέμπτη του Νοεμβρίου (μεταξύ 22 και 28 του μηνός). Ο εορτασμός γίνεται για να εκφραστεί η ευγνωμοσύνη κάθε οικογένειας προς το Δημιουργό για τα αγαθά που συγκεντρώθηκαν με το τέλος της σοδειάς. Η γιορτή αποκαλείται και "Ημέρα της Γαλοπούλας" (Turkey Day), διότι σηματοδοτεί την έναρξη της εορταστικής περιόδου που κρατάει ως την Πρωτοχρονιά.

Στις ΗΠΑ η γιορτή των Ευχαριστιών δεν συνδέεται με θρησκευτικές εκδηλώσεις ούτε έχει συνδεθεί με συγκεκριμένη θρησκευτική ομάδα. Η γιορτή στηρίζεται στα αγροτικά φεστιβάλ που διοργάνωναν πολλοί λαοί από την αρχαιότητα. Οι περισσότεροι άνθρωποι τη γιορτάζουν οικογενειακά ή με φίλους που καλούν στο σπίτι. Μια αγροτική παράδοση που επιβιώνει είναι να μοιράζονται τους καρπούς τους με όσους ήταν πιο άτυχοι τη συγκεκριμένη χρονιά.

 

 

                                                                             Ιστορικό

 

Η πόλη Ελ Πάσο του Τέξας ισχυρίζεται ότι ήταν η πρώτη από τις σημερινές πόλεις των ΗΠΑ που διοργανώθηκε Εορτή Ευχαριστιών. Πάντως δεν ήταν αγροτική γιορτή. Συγκεκριμένα, στις 30 Απριλίου 1598 ο Ισπανός Δον Χουάν ντε Ονιάτε (Don Juan de Oñate) με την εξερευνητική του ομάδα οργάνωσε μια γιορτή Ευχαριστιών για να ξεκουράσει τους άντρες του.

Η πρώτη καταγραμμένη τελετή Ευχαριστιών έγινε στις 8 Σεπτεμβρίου 1565 στη σημερινή πόλη του Αγίου Αυγουστίνου τηςΦλόριντα. Εξακόσιοι Ισπανοί άποικοι υπό τον Πέδρο Μενέντεθ δε Αβιλές (Pedro Menéndez de Avilés) έφτασαν εκεί με σκοπό να δημιουργήσουν την μετέπειτα πόλη. Μόλις αφίχθησαν διοργάνωσαν μια Γιορτή Ευχαριστιών για την ασφαλή άφιξή τους στο Νέο Κόσμο.

Μια από τις πιο παλιές Γιορτή Ευχαριστιών που είναι γνωστή, είναι αυτή που έκανε ένα γκρουπ 38 Άγγλων αποίκων στις 4 Δεκεμβρίου 1619, μόλις έφτασαν στο Μπέρκλεϊ Χάντρεντ (Berkeley Hundred) στη Βιρτζίνια. Μάλιστα, η ομάδα αυτή των αποίκων αποφάσισε να καθιερώσει ετήσιο εορτασμό Ημέρας Ευχαριστιών εις ανάμνηση του ασφαλούς ερχομού της, όπως προκύπτει από σωζόμενο γραπτό ντοκουμέντο. Αυτή μπορεί να θεωρηθεί ως η παλιότερη αναφορά Εορτής Ευχαριστιών ως καθιερωμένης ετήσιας γιορτής. Επίσης, υπάρχουν αναφορές ότι η πρώτη φορά που γιορτάστηκε η ημέρα είναι 3 Οκτωβρίου1789 από τον Τζορτζ Ουάσινγκτον.

 

 

                                                                             Οικονομία

 

                Απομάκρυνση πιστωτικού και                                         επιτοκιακού κινδύνου

 

Οι τράπεζες, βάσει της παραδοσιακής λειτουργίας τους ως διαμεσολαβητές μεταξύ των θετικών και των αρνητικών αποταμιευτών, εκτίθενται στον πιστωτικό κίνδυνο και στον κίνδυνο των επιτοκίων. Το γεγονός αυτό οφείλεται στηνασυμμετρία της πληροφόρησης που επικρατεί στις αγορές χρήματος, καθώς στην κεφαλαιαγορά έχουν πρόσβαση κυρίως πλούσιες σε κεφάλαια εταιρίες. Η χρονική υστέρηση που παρατηρείται μεταξύ της εισροής χρημάτων από τις καταθέσεις και της εκροής χρημάτων κατά τις χορηγήσεις δανείων, οι οποίες χρηματοδοτούνται από τις καταθέσεις, είναι η αιτία αυτής της έκθεσης στον πιστωτικό και επιτοκιακό κίνδυνο.

Οι εναλλακτικές που μπορούσαν να ακολουθήσουν οι τράπεζες για την απομάκρυνση αυτού του κινδύνου ήταν οι εξής:

1) Αποσύνδεση των δύο λειτουργιών των τραπεζών (δημιουργία narrow banks): Με αυτή τη διαδικασία η επιχείρηση που λάμβανε ρευστό από το κοινό ήταν διαφορετική από την τράπεζα που χορηγούσε τα δάνεια, αντλώντας χρήματα από τηνκεφαλαιαγορά. Πρόκειται για μία σπάνια περίπτωση, καθώς παραδοσιακά οι τράπεζες είχαν ενσωματώσει και τις δύο αυτές λειτουργίες στην πρακτική τους. Στην Ελλάδα υπήρχαν παλαιότερα τέτοια παραδείγματα όπως επενδυτικές αναπτυξιακές τράπεζες που εξέδιδαν ομόλογα (π.χ. ομόλογα ΕΤΒΑ).

2) Οι καταθέσεις να μην είναι ορατές στο ευρύ κοινό.

Διαδικασία Τιτλοποίησης: Ομοειδή δάνεια μετατρέπονται σε ομόλογα και απομακρύνονται από το χαρτοφυλάκιο της τράπεζας. Οι ομολογίες στη συνέχεια γίνονται αντικείμενο διαπραγμάτευσης, χωρίς να έχει εδραιωθεί ακόμη καλά μια δευτερογενής αγορά. Ομοειδείς τίτλοι τιτλοποιούνται σε δεύτερη γενιά ομολόγων, τα CDOs που αγοράζονται από πολλές ευρωπαϊκές τράπεζες.

3) Σύνολο ενεργειών για να μετριάσουν τον κίνδυνο και άσκηση εποπτείας όσον αφορά την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών, κανόνες διαφοροποίησης χαρτοφυλακίου κ.α. Επιπλέον, συχνά προτεινόταν και άσκηση προληπτικής εποπτείας.

4) Η τεχνική της τιτλοποίησης. Σύμφωνα με αυτό το χρηματοοικονομικό εργαλείο, μια τράπεζα ή άλλο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα (originator) μεταβίβαζε μια ομάδα (pool) ομοειδών δανείων σε μία εταιρία ειδικού σκοπού (Special Purpose Vehicle, SPV). Η SPV ελάμβανε χρηματοδότηση από την έκδοση χρεογράφων που βασίζονταν στα δάνεια (Asset Backed Securities, ABSs). Η αξία αυτών των χρεογράφων αποτιμόταν κυρίως από τα πρακτορεία πιστοληπτικής βαθμολόγησης(Credit Rating Agencies, CRAs). H πληρωμή των τοκομεριδίων στους επενδυτές εξαρτιόταν άμεσα από τη συμπεριφορά των δανειοληπτών, χωρίς ωστόσο να έρθουν αυτές οι δύο ομάδες σε επαφή. Οι τίτλοι ABSs συχνά διανέμονταν από επενδυτικές τράπεζες σε θεσμικούς επενδυτές. Μολαταύτα, δεν υπήρχε ακόμη οργανωμένη δευτερογενής αγορά για τις συναλλαγές των ABSs.

 

 

 

               Το εργαλείο της τιτλοποίησης

 

 

Η τεχνική της τιτλοποίησης παρουσίαζε μεγάλο ενδιαφέρον, καθώς περιόριζε τον πιστωτικό κίνδυνο στα τραπεζικά χαρτοφυλάκια και συχνά αναφερόταν ως η δεύτερη πιο αποτελεσματική πρακτική μετά τη δημιουργία των narrow banks. Η πρακτική δε, ήταν συμβατή και με τους κανόνες κεφαλαικής επάρκειας, παράλληλα με τη μετατροπή παγωμένων κεφαλαίων (δάνεια) σε λειτουργικά εργαλεία (τίτλους). Η αύξηση της ρευστότητας στα τραπεζικά χαρτοφυλάκια και η εξάλειψη του ετεροχρονισμού ανάμεσα σε απαιτήσεις και υποχρεώσεις ήταν ορισμένα από τα πλεονεκτήματα που τους παρείχε το εργαλείο της τιτλοποίησης. Οι απαιτήσεις σε ABSs από θεσμικούς επενδυτές που επιζητούσαν υψηλότερες αποδόσεις από τα ομόλογα του δημοσίου και κάποια εταιρικά ομόλογα ήταν αυξημένες, ενώ τα πλεονεκτήματα από τη διαφοροποίηση του χαρτοφυλακίου ήταν άμεσα ορατά.

Ένα δεύτερο κύμα τιτλοποιήσεων παρουσιάσθηκε με τη δημιουργία των δομημένων επενδυτικών εργαλείων (Structured Credit Instruments). Τα πιο χαρακτηριστικά δομημένα προϊόντα ήταν οι Τίτλοι Εγγυημένων Δανειακών Υποχρεώσεων(Collateralized Debt Obligations, CDOs). Επάνω σε αυτούς τους τίτλους παρήχθησαν και τα CDOs δεύτερης γενιάς, τα λεγόμενα CDOs-square. Η εταιρική οντότητα εμφάνιζε στο Παθητικό της υποχρεώσεις από τίτλους CDOs (δηλαδή καταβολή τοκομεριδίων και της αξίας κατά τη λήξη) και στο Ενεργητικό της απαιτήσεις σε δάνεια τιτλοποιήσιμα. Συνεπώς, με την είσπραξη των δόσεων από τα δάνεια, μπορούσε εν συνεχεία να πληρώνει τις υποχρεώσεις της στους ομολογιούχους. Το νέο χαρτοφυλάκιο αποτελείτο από ποικίλα στοιχεία με διαφορετική έκθεση σε πιστωτικό κίνδυνο. Έκαστος τίτλος (tranche) θα μπορούσε να πωληθεί σε διάφορες ομάδες επενδυτών, με διαφορετική αντιμετώπιση του ρίσκου (risk aversion). Το εισόδημα από τα τοκομερίδια διανεμόταν με σειρά προτεραιότητας. Οι επενδυτές των τελευταίων στη σειρά έκδοσης τίτλων είχαν και το μεγαλύτερο κίνδυνο, συνεπώς απολάμβαναν και μεγαλύτερες απολαβές από τόκους. Ένα μέρος των χρεογράφων το διακρατούσε η αρχική τράπεζα.

Στα μειονεκτήματα της τιτλοποίησης συγκαταλέγεται η δυσκολία που αντιμετώπιζαν τα rating agencies στην εκτίμηση του πιστωτικού κινδύνου. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός πως οι επενδυτές βασίζονταν τυφλά στις βαθμολογήσεις που τους έδιναν τα CRAs. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα CDOs λειτουργούσαν σε μία άτυπη αγορά, με μικρό βαθμό ρευστοποίησής τους, καθώς οι τίτλοι που δεν απορροφώνταν από τη ζήτηση, έπρεπε να επαναγορασθούν από την αρχική τράπεζα.

Στην Ελλάδα γίνεται πρώτη φορά τιτλοποίηση μόλις το 2002, ενώ ως πρακτική υπάρχει διεθνώς από τη δεκαετία του '70.

 

 

 

                      Αδυναμίες του μοντέλου

 

Το συγκεκριμένο μοντέλο που αναπτύχθηκε δημιουργούσε μεγάλο χάσμα ανάμεσα στους δανειολήπτες της τράπεζας-παραγωγού και τους τελικούς επενδυτές. Επιπλέον, το μοντέλο υστερούσε στην εκτίμηση του πιστωτικού κινδύνου. Συχνά γίνονταν πρόχειρες βαθμολογήσεις από τα CRAs λόγω της ποικιλίας διαφόρων τύπων CDOs. Η μεγάλη εξάρτηση από τα CRAs για τη διαμόρφωση των τιμών, σε συνδυασμό με την περιορισμένο έλεγχο των δανειοληπτών από τις τράπεζες, οδήγησε στην κρίση εμπιστοσύνης ως προς τη βαθμολόγηση των CDOs.

Επιπλέον, η διαπραγμάτευση των συγκεκριμένων τίτλων ήταν δύσκολη, καθώς δεν μπορούσαν να πωληθούν σε δευτερογενή αγορά. Η ρευστότητα ήταν χαμηλή, ιδιαιτέρως σε εχθρικές αγορές και οι εκτιμήσεις της αξίας των CDOs καθορίζονταν από το ίδιο το μοντέλο. Καθώς τέτοια μοντέλα απαιτούν αγοραίες τιμές που αντικατοπτρίζονταν σε σχετικούς δείκτες, η απουσία αξιόπιστων τιμών δημιούργησε ρήγμα στη λειτουργία του μοντέλου. Με την πώληση των τελικών τίτλων στους επενδυτές εξαλειφόταν και το τελευταίο κίνητρο που είχε η τράπεζα να αναγκάσει τους δανειολήπτες να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.

 

 

 

             Οι ειδικές επενδυτικές οντότητες

 

Από το περιθώριο TED είναι εμφανής η αύξηση του πιστωτικού ρίσκου μεταξύ 1-1-2007 και 30-9-2008

Τα τελευταία χρόνια αναδείχθηκαν πολλές Ειδικές Επενδυτικές Εταιρίες (Special Investment Companies) που λειτουργούσαν στα πλαίσια τραπεζικών ομίλων, προσφέροντας εξελιγμένα προϊόντα. Μορφές τέτοιων επενδυτικών εταιριών υψηλής μόχλευσης αποτελούσαν τα Conduits και τα SVIs (από το Structured Investment Vehicles, δηλαδή Εταιρίες Δομημένων Επενδυτικών Προϊόντων). Η πολιτική αυτών των οντοτήτων όριζε τη διακράτηση CDOs που εξασφάλιζαν μακροχρόνια ρευστότητα και κεφάλαια από την έκδοση βραχυπρόθεσμωνΕμπορικών Τίτλων Δανειακών Εγγυήσεων (Asset-Backed Commercial Papers, ABCPs). Τα κίνητρα των μητρικών επιχειρήσεων στη συγκρότηση τέτοιων οντοτήτων συνίσταντο στην εξάλειψη των περιοριστικών απαιτήσεων για κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών. Μόνη υποχρέωση των τελευταίων ήταν να εγγυηθούν τη δυνατότητα των Conduits και των SIVs να ξεχρεώσουν τους επενδυτές τους (δηλαδή τους κατόχους τίτλων ABCPs), εάν οι οντότητες αυτές δεν κατάφερναν να εκδώσουν νέους τίτλους στην αγορά . Το βασικό δε πρόβλημα στην όλη διαδικασία εντοπίζεται στην απόκρυψη της διακράτησης τέτοιων τίτλων από τους ισολογισμούς των τραπεζών.

 

 

 

 

      Αδυναμίες στη λειτουργία των οντοτήτων

 

Ο μεγάλος ετεροχρονισμός ωρίμανσης στα στοιχεία του ισολογισμού των Conduits και των SVIs, καθώς και η απουσία πλάνου αντιμετώπισης απρόβλεπτων αναγκών χρηματοδότησης εκ μέρους των τραπεζών τις εξέθεσαν στον κίνδυνο ρευστότητας, τον βασικό παράγοντα αύξησης των επιτοκίων στη διατραπεζική αγορά. Η μείωση της μόχλευσης των τραπεζών (με την απομάκρυνση των απαιτήσεων σε δάνεια) αποδέσμευσε κεφάλαια διαθέσιμα προς παραγωγικές επενδύσεις.

Ορισμένες τράπεζες υποτίμησαν την πραγματική τους έκθεση στον πιστωτικό κίνδυνο που εμπεριείχαν τα χαρτοφυλάκια των Conduits. Κατά συνέπεια, υποτίμησαν και τις έκτακτες γραμμές ρευστότητας. Η ανεπάρκεια διαφάνειας ως προς τον τελικό φορέα που θα επωμιζόταν τους κινδύνους δημιούργησε ένα διάχυτο ρίσκο αντισυμβαλλομένων, το δεύτερο βασικό παράγοντα αύξησης των επιτοκίων στη διατραπεζική αγορά.

 

 

 

           Η κρίση στην αγορά των subprimes

 

 

Στην αμερικανική αγορά, στα πλαίσια πολιτικών επιλογών και της οικοδομικής φιλοσοφίας των ΗΠΑ, αναπτύχθηκε πολύ μια ιδιαίτερη κατηγορία στεγαστικών δανείων, τα λεγόμενα Δάνεια Χαμηλής Εξασφάλισης (Sub-Prime Loans, subprimes). Πρόκειται ουσιαστικά για δάνεια που χορηγούνταν χωρίς εγγύηση σε οικογένειες με ιδιαίτερα χαμηλή πιστοληπτική ικανότητα, σε πολλές περιπτώσεις μη ευκατάστατες. Τα δάνεια αυτά δίνονταν με ευκολία και ανέρχονταν στο 13% της συνολικής στεγαστικής πίστης των ΗΠΑ.

Τα προβλήματα που προέκυψαν από τη χορήγηση αυτών των δανείων οφείλονται στην καταστρατήγηση ενός βασικού κανόνα της τραπεζικής πίστης: την αναγκαιότητα διεξαγωγής της δέουσας πιστοληπτικής αξιολόγησης των δανειοληπτών ώστε να διαφοροποιηθούν οι επιτοκιακές χρεώσεις, ανάλογα με τον κίνδυνο. Όταν τα επιτόκια άρχιζαν να ανεβαίνουν, πολλοί δανειολήπτες αδυνατούσαν να ανταποκριθούν στις συμβατικές τους υποχρεώσεις, πολλές φορές ακόμη και πριν τη μεταβολή τους.

 

 

 

                          Η πρόκληση της

                χρηματοπιστωτικής κρίσης​

 

 

Οι τράπεζες που διέθεταν τίτλους σε Conduits και SVIs χρειάζονταν άμεσα ρευστότητα ώστε να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους στις εγγυήσεις που είχαν δώσει και για να μεταφέρουν τα υποκείμενα δάνεια στον ισολογισμό τους, κάτι που δημιουργούσε αναπροσαρμογές και στους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας. Όσες δε διέθεταν τέτοιους τίτλους, αντιμετώπιζαν με διστακτικότητα το ενδεχόμενο δανεισμού μιας άλλης τράπεζας στη διατραπεζική αγορά, εξαιτίας της έλλειψης διαφάνειας από την έκθεση τους στον κίνδυνο ρευστότητας. Απόρροια του τελευταίου ήταν και η απότομη αύξηση των επιτοκίων στην "αφερέγγυα" πλέον διατραπεζική αγορά. Τα ιδρύματα που εξαρτώνταν από την αγορά μακροπρόθεσμων χρηματοδοτήσεων υπέστησαν και τις μεγαλύτερες απώλειες.

Οι κεντρικές τράπεζες των κρατών επενέβησαν συγχρονισμένα με σκοπό να εξασφαλίσουν ρευστότητα με εγγυήσεις και περιόρισαν την αστάθεια στα επιτόκια της βραχυπρόθεσμης αγοράς. Η αμερικανική Fed προέβη σε μείωση επιτοκίων, ενώ η EKT πάγωσε τις αυξήσεις κι άρχισε να προσανατολίζεται σε πιθανές μειώσεις.

 

 

                                                                     Αξιοθέατα